Việc vận hành nhà máy thủy điện an toàn, tin cậy phụ thuộc rất lớn vào trình độ và kỹ năng thao tác của nhân viên vận hành. Do vậy nhân viên vận hành cần phải được đào tạo, huấn luyện tốt và phải có thể thao tác thuần thục trên thiết bị do mình đảm nhận. Các nhân viên vận hành tập sự thường không có cơ hội để thao tác trên thiết bị thực tế, do vậy để tạo ra môi trường đào tạo trực quan, cần thiết phải xây dựng phần mềm huấn luyện vận hành Nhà máy thủy điện. Phần mềm huấn luyện vận hành Nhà máy thủy điện A Vương được xây dựng trên ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng C# và dễ sử dụng.
Giao diện chính của Phần mềm
Phần mềm bao gồm các chức năng chính, huấn luyện vận hành Tổ máy; huấn luyện vận hành trạm phân phối; hệ thống tài liệu hỗ trợ cho người sử dụng, đồng thời với cấu trúc đơn giản, chặt chẽ, thực tế nhằm đưa ra các hướng dẫn thao tác trong quá trình khởi động và dừng Tổ máy theo sơ đồ mô phỏng theo thực tế tại Nhà máy thủy điện A Vương. Hơn thế nữa, phần mềm còn đưa ra các khuyến nghị, cảnh báo để người sử dụng biết đang thao tác sai ở bước nào để biết và thực hiện.
Cấu trúc của Phần mềm
Thông qua phần mềm này, vận hành khởi động Tổ máy bao gồm các bước thao tác cụ thể: kiểm tra đủ điều kiện khởi động Tổ máy, khởi động hệ thống phụ trợ Tổ máy, mở van Tuabin, khởi động không tải Tổ máy, khởi động hệ thống kích từ, hòa đồng bộ, mang tải. Huấn luyện vận hành dừng Tổ máy cũng được phân chia theo thứ tự, đưa tổ máy về chế độ không tải, cắt máy cắt đầu cực, cắt kích từ, đóng cánh hướng, đóng van tuabin và dừng hệ thống phụ trợ Tổ máy.
Sơ đồ thuật toán ở bước khởi động hệ thống phụ trợ tổ máy
Giao diện huấn luyện khởi động Tổ máy
Khi thao tác sai hoặc thiếu thì chương trình sẽ hiển thị các chỉ dẫn, cảnh báo để người sử dụng thực hiện:
Đưa ra cảnh báo cho người sử dụng
Chức năng này chủ yếu huấn luyện nhân viên vận hành trình tự thực hiện để đưa 01 phần tử đang vận hành ra sửa chữa và trình tự khôi phục đưa vào vận hành trở lại.
Huấn luyện vận hành đưa thanh cái C21 ra sửa chữa
Sơ đồ thuật toán vận hành trạm phân phối
Tương tự như chức năng huấn luyện vận hành Tổ máy, huấn luyện vận hành trạm cũng đưa ra các hướng dẫn, cảnh báo để người sử dụng biết và thực hiện. Khi kết thúc quá trình thao tác, phần mềm sẽ cho phép xem lại các bước thao tác đã thực hiện và số lần người sử dụng thao tác sai.
Điểm đặc biệt ở phần mềm, ngay khi cài đặt, phần mềm sẽ cung cấp cho người sử dụng các tài liệu hỗ trợ sau: Logic điều khiển, các quy trình, quy phạm của ngành liên quan, các quy trình hướng dẫn vận hành và xử lý sự cố Tổ máy, mặt khác, chương trình còn cung cấp cho người sử dụng công cụ để quản lý các tài liệu này như: thêm tài liệu, xóa tài liệu, hiệu chỉnh tên tài liệu và thư mục.
Hệ thống tài liệu hỗ trợ từ phần mềm
Phần mềm huấn luyện vận hành Nhà máy thủy điện tạo ra môi trường thao tác cho các nhân viên thực tập có điều kiện ôn luyện các kiến thức, kỹ năng vận hành trên sơ đồ mô phỏng gần giống với thực tế. Việc rèn luyện bằng phần mềm này sẽ giúp cho các học viên nắm vững sơ đồ logic điều khiển, các giao diện tại Nhà máy thủy điện.
Chí Hậu
