Nghiệm thu đưa vào sử dụng hệ thống giám sát vận hành lưới điện 110kV
Hệ thống lưới điện 110 kV do TCty Điện lực miền Trung quản lý đã phát triển rộng khắp trên khu vực miền Trung và Tây Nguyên với 64 trạm biến áp 110 kV. Trong quản lý lưới điện 110 kV, yêu cầu đặt ra là cần có một giải pháp kết nối và hiển thị các thông số vận hành trên máy tính tại phòng vận hành trạm biến áp 110 kV, đồng thời kết nối dữ liệu về Công ty lưới điện cao thế miền Trung để quản lý là một nhu cầu cấp bách. Thách thức lớn nhất đối với nhóm nghiên cứu là công nghệ của các thiết bị hiện tại vừa lạc hậu, xây dựng qua nhiều giai đoạn vừa không đồng nhất, trong đó có những thiết bị không còn sản xuất và lưu hành trên thị trường. Các thiết bị đầu cuối RTU chỉ được đầu tư cổng kết nối về Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền Trung, không được đầu tư cổng kết nối hỗ trợ giám sát tại trạm và truyền tín hiệu về đơn vị quản lý. Trước khi nghiên cứu đề tài, đã có rất nhiều phương án được các đơn vị, các ban chức năng của TCty Điện lực miền Trung đưa ra, nhưng vấn đề chung của các giải pháp là kinh phí đầu tư quá lớn, khả năng gây gián đoạn cung ứng điện trong quá trình thi công và không làm chủ được công nghệ, do đó rất khó áp dụng vào thực tiễn. Vì thế, đề tài “Nghiên cứu giao thức IEC 60870-5-101 và ứng dụng xây dựng phần mềm trích xuất tín hiệu RTU tại các trạm 110 kV” đã giải quyết được vấn đề đặt ra. Với quyết tâm làm chủ công nghệ, sau một thời gian khẩn trương thực hiện, từ nghiên cứu lý thuyết giao thức truyền tin IEC đến khảo sát thiết kế phần cứng bộ chia tín hiệu, thiết kế phần mềm giám sát lưới điện 110 kV, đề tài đã được Hội đồng khoa học TCty đánh giá cao và nhanh chóng được áp dụng và triển khai trên toàn hệ thống.
Nếu như trước đây, toàn bộ các số liệu đo lường, thông số trạng thái thiết bị trong TBA 110 kV được thu thập từ hệ thống SCADA đều được truyền về Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền Trung (A3) hoàn toàn không có giải pháp chia sẻ các thông tin này với đội ngũ nhân viên vận hành của TBA và đơn vị quản lý vận hành lưới điện 110 kV, thì nay với giải pháp trích xuất tín hiệu, công tác quản lý vận hành thủ công được thay thế hoàn toàn bằng phần mềm CPC Monitoring. Số liệu đo lường cũng như trạng thái được cập nhật và lưu trữ liên tục, phục vụ công tác vận hành, phân tích đánh giá hiện trạng lưới điện, xây dựng kế hoạch sửa chữa, nâng cấp và xây dựng mới một cách phù hợp. Ngoài ra, việc lựa chọn một giải pháp tối ưu về mặt kỹ thuật của đề tài đã giải quyết được bài toán tiết kiệm chi phí so với phương án đầu tư mua sắm trang bị mới RTU khi xây dựng hệ thống giám sát lưới điện 110 kV. Đặc biệt, việc áp dụng đề tài vào thực tiễn đã giúp Tcty Điện lực miền Trung chủ động trong công tác xử lý số liệu phục vụ công tác phân tích, báo cáo, dễ dàng mở rộng, nâng cấp thiết bị phù hợp với nhu cầu quản lý và vận hành mà không phụ thuộc vào nhà sản xuất, chuyên gia nước ngoài. Quan trọng hơn là đơn vị đã tự chủ được về kỹ thuật, công nghệ và bảo đảm cung cấp thông tin minh bạch giữa các thành phần tham gia quản lý lưới điện 110 kV. Từ thành công đó, TCty Điện lực miền Trung đã quyết định ứng dụng kết quả nghiên cứu này vào thực hiện dự án đầu tư công trình “Xây dựng hệ thống giám sát vận hành lưới điện 110 kV”. Đến ngày 26/12/2012, tất cả các trạm biến áp 110 kV đang quản lý trên toàn hệ thống của TCty đã được lắp đặt và đưa vào vận hành đem lại hiệu quả rõ rệt.
Theo đánh giá của các chuyên gia, việc triển khai đề tài khoa học “Nghiên cứu giao thức IEC 60870-5-101 và ứng dụng xây dựng phần mềm trích xuất tín hiệu RTU tại các trạm biến áp 110 kV” đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc áp dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác giám sát hệ thống điện một cách toàn diện trên phạm vi rộng lớn, khẳng định nỗ lực làm chủ công nghệ của các kỹ sư TCty Điện lực miền Trung trong quá trình hiện đại hóa hệ thống điện.
