Cho đến thời điểm này, các nhà máy thuỷ điện (NMTĐ) ở khu vực miền Trung và Tây Nguyên đã hoàn tất những phần việc cuối cùng trong phương án phòng chống lụt bão (PCLB), sẵn sàng cho mùa bão lũ 2012.

Hoàn tất các phương án

Các NMTĐ đã tổ chức diễn tập phương án PCLB, lắp đặt hệ thống cảnh báo lũ từ xa tại các huyện hạ du và hệ thống camera giám sát hình ảnh phục vụ chỉ đạo điều hành PCLB từ nhà máy đến văn phòng Ban chỉ đạo PCLB Trung ương và thực hiện nhiều hoạt động bảo dưỡng, vận hành thử, tăng cường kiểm tra nguy cơ sạt lở…

Tại Nhà máy Thủy điện Sông Ba Hạ, để cảnh báo lũ kịp thời đến người dân sinh sống vùng hạ du, ngoài các thông báo và thủ tục còi ủ theo quy định, Công ty Thủy điện Sông Ba Hạ đã đặt thêm 5 trạm cảnh báo với hình thức thông báo qua loa phóng thanh tại các xã Đức Bình Đông, Đức Bình Tây (huyện Sông Hinh); xã Sơn Hà, thị trấn Củng Sơn (huyện Sơn Hòa)….

Thủy điện An Khê – Ka Nak nằm trên thượng nguồn sông Ba hiện đã hoàn thành các hạng mục chống sạt lở, chuẩn bị vật tư thiết bị cung ứng kịp thời khi bão lũ xảy ra. Phó giám đốc Công ty Thủy điện An Khê – Ka Nak Nguyễn Văn Tặng cho biết, ngoài việc hoàn tất các phương án PCLB, Công ty còn thành lập đội xung kích gồm 30 người được cắt cử, thường xuyên giám sát để cảnh báo dân ở 4 địa điểm của hai xã Đông (huyện Kbang), Thành An (thị xã An Khê) trong trường hợp xả lũ.

Đập tràn xả lũ Thủy điện sông Ba Hạ     Ảnh: Ngọc Hà

Bài bản trong cách làm

Những năm gần đây, do phải đối mặt thường xuyên với thiên tai khắc nghiệt, chủ đầu tư các nhà máy đã đúc rút được nhiều kinh nghiệm để có cách làm bài bản và chuyên nghiệp hơn trong công tác PCLB.

Ngoài các biện pháp PCLB vẫn triển khai định kỳ, Công ty CP Thuỷ điện A Vương đã đưa Trung tâm thường trực chỉ huy PCLB phòng tránh giảm nhẹ thiên tai tại huyện Đại Lộc (Quảng Nam) vào hoạt động. Hệ thống tự động báo mức ngập vùng hạ du sông Vu Gia thông qua tin nhắn tại một số vị trí đặc biệt sẽ được phát tín hiệu về Trung tâm này để cảnh báo. Tại đây, hệ thống thông báo xả tràn hồ chứa nhận thông tin xả tràn qua điện thoại di động để thông báo cho người dân trong khu vực biết.

 Tổng giám đốc Công ty Thuỷ điện A Vương Nguyễn Trâm cho biết, Công ty đã cơ bản xây dựng xong các cột báo mức ngập lụt tại 12 xã/thị trấn ven sông Vu Gia thuộc huyện Đại Lộc và tiến tới xây dựng bản đồ ngập lụt, kiểm soát mức ngập online khi có lũ lụt. Tại trung tâm, cầu Hà Nha, trung tâm huyện Đại Lộc, các xe PCLB đều lắp còi ủ báo động lũ lụt và xả tràn hồ chứa. Ngoài việc trang bị máy vô tuyến kết nối với Đài thông tin Duyên Hải, Công ty còn trang bị điện thoại vệ tinh tại đập A Vương, đảm bảo hệ thống thông tin tín hiệu không bị gián đoạn trong suốt thời gian mưa bão…

Không chỉ A Vương, các NMTĐ khác như Sông Tranh 2, An Khê Knak, Sông Ba Hạ, Đa Nhim – Hàm Thuận – Đa Mi cũng vậy. Đối với các công ty, NMTĐ trên cùng lưu vực sông khi thực hiện xả lũ sẽ theo Quy chế phối hợp vận hành liên hồ trong mùa lũ hàng năm, đã được các chủ hồ thống nhất và ban hành.

Phối hợp tốt với địa phương

Thực tế những năm qua cho thấy, ở những địa phương nào thực hiện tốt quy chế phối hợp giữa Ban chỉ huy PCLB&TKCN tỉnh, địa phương với các công ty, NMTĐ, thì ở hạ du nơi đó ít xảy ra thiệt hại khi các hồ thủy điện xả lũ.

Thủy điện Hàm Thuận – Đa Mi là một ví dụ điển hình. Trước tình hình khu vực sông La Ngà, đoạn qua xã Đa Mi, huyện Hàm Thuận Bắc xuất hiện nhiều cụm dân cư tập trung sinh sống trong vùng ven sông, bãi bồi và vùng có nguy cơ ngập khi trên sông có lũ, Công ty Cổ phần Thủy điện Đa Nhim – Hàm Thuận – Đa Mi đã có công văn gửi UBND tỉnh Bình Thuận về đảm bảo an toàn xả lũ hồ Hàm Thuận. UBND tỉnh Bình Thuận đã yêu cầu UBND huyện Hàm Thuận Bắc ngay lập tức thực hiện di dời 49 hộ dân này lên cao, hoặc ra khỏi vùng nguy hiểm trước khi công trình xả lũ.

Đồng thời, UBND các huyện Hàm Thuận Bắc, Tánh Linh và Đức Linh còn thông báo và triển khai cắm biển cảnh báo tạm khuyến cáo người dân dọc ven sông La Ngà không canh tác nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản trong vùng bị ảnh hưởng ngập lụt khi phải xả lũ qua đập tràn hồ Hàm Thuận, nếu không chấp hành sẽ có biện pháp cưỡng chế.

Bên cạnh đó, cùng với việc xây dựng bản đồ ngập lụt vùng hạ du, nhằm xác định chính xác vị trí địa lý, diện tích vùng bị ngập lụt do ảnh hưởng của chế độ xả lũ, cũng như xây dựng phương án phòng lũ và ứng cứu trong quá trình xả lũ nhằm giảm thiểu thiệt hại cho nhân dân và bảo vệ an toàn hồ đập trong mùa mưa bão cũng đã được Bộ Công Thương chỉ đạo các công ty thủy điện triển khai.

Ông Nguyễn Đức Phú, Phó tổng giám đốc Công ty Thủy điện Sông Ba Hạ: Dựa vào các kết quả quan trắc đập thủy điện Sông Ba Hạ, tình hình vận hành của đập và các hạng mục công trình cho thấy, đập thủy điện Sông Ba Hạ đang trong trạng thái ổn định, tin cậy và đủ điều kiện để vận hành tốt trong mùa mưa lũ năm 2012. Ông Lê Văn Quang, Phó tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thủy điện Đa Nhim – Hàm Thuận – Đa Mi: Hiện tại, mực nước hồ Đơn Dương đang ở mức cao và diễn biến tình hình khí tượng thủy văn trên lưu vực rất phức tạp, hồ có thể xả lũ sớm và lớn hơn mọi năm. Để đảm bảo an toàn cho công trình thủy điện Đa Nhim và vùng hạ du, cấp chính quyền địa phương, các sở ban ngành liên quan cần khuyến cáo người dân hạn chế canh tác rau màu trong vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng; quản lý chặt chẽ việc khai thác cát vùng lòng sông, ven sông và kiên quyết giải tỏa các hộ dân tự ý lấn chiếm, xây dựng nhà ở kiên cố sát bờ sông.